باسلام خدمت همراهان اول‌آپشن. همانطور که می دانید افزایش راندمان موتورهای احتراق داخلی همواره مورد توجه کمپانی های بزرگ خودروسازی بوده است. بازگشت بخشی از انرژی اتلاف شده حاصل از خروج دود به موتور با استفاده از توربوشارژ پیشرفت بزرگی در صنعت خودروسازی به وجود آورد. در این مقاله ابتدا به نحوه عملکرد این سیستم خواهیم پرداخت و در ادامه نکات مربوط به نگهداری از خودروهای توربوشارژ را توضیح می دهیم.
اگر بخواهیم عملکرد این سیستم را به سادگی توضیح دهیم می توان گفت توربوشارژ از دو قسمت حلزونی شکل مجزا تشکیل شده است که ارتباط بین انها از طریق یک شفت (میله) می باشد. با دود خارج شده از موتور, توربین مربوطه به چرخش در می‌اید و حرکت دورانی خود را از طریق شفت به قسمت دیگر توربو شارژ که کمپرسور نام دارد منتقل می کند.
عملکرد توربوشارژ
چرخش پره های کمپرسور باعث می شود هوای ی مکش شده و به صورت متراکم روانه موتور شود. با افزایش هوای وارد شده به موتور سوخت بیشتری نیز تزریق می شود. در اثر این فرایند احتراق بهتری در موتور صورت می گیرد و باعث افزایش قدرت و راندمان موتور می شود.
امروزه به دلایل زیر شاهد استفاده بیشتر خودروسازان از سیستم توربوشارژ هستیم و دیگر کمتر خودروسازی تمایل به استفاده از موتورهای تنفس طبیعی دارد
- – دریافت توان و گشتاور بیشتر با حجم موتور کمتر
- – کاهش آلایندگی خودرو
- – کاهش مصرف سوخت
درحال حاظر خودروهای مجهز به سیستم پرخوران (توربوشارژ) همچون هایما,جک, دنا و … در بازار ایران افزایش یافته است و در صورتی که قصد خرید این نوع از خودروها را دارید, لازم است جهت نگهداری از خودرو و حفظ سلامت این سیستم نکات ذیل را مدنظرقرار دهید.
1- از بالا بودن دمای موتور پیش از حرکت مطمعن شوید
کنترل دمای موتور پیش از حرکت
باتوجه به دور بالای توربو شارژ(حدود 150,000 RPM), روغن کاری بلبرینگ ها و کاسه نمدهای بکار رفته در کارتریج مرکزی اهمیت ویژه ای دارد. روغن‌کاری این قطعات توسط روغن موتور انجام می شود. اما باید دانست محدوده دمایی روغن جهت عملکرد بهینه حدود 80 تا 105 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. در این بازه دمایی روغن سیال تر بوده و بهتر جریان پیدا می‌کند.
همچنین افزایش دمای روغن باعث می شود رطوبتی که در نواحی مرطوب هنگام ثابت ماندن روغن در کارتل جمع شده, از بین برود.
به همین منظور بهتر است پیش از حرکت, به موتور فرصت دهید تا دمای آن افزایش یابد و تا قبل از گرم شدن روغن از رانندگی هیجانی و بالا بردن بیش از حد دور موتور خودداری کنید. اکثر خودروها نشانگر دمای روغن ندارند اما با توجه به نشانگر دمای آب موتور می‌توان از گرم شدن موتور اطمینان حاصل نمود.
2- پیش از خاموش کردن خودرو اجازه دهید موتور خنک شود
نمای برشی بخشی از سیستم توربوشارژ و مسیرهای روغن
هنگام افزایش دور موتور و به دنبال آن افزایش دور توربوشارژ حرارت بسیار شدیدی در این سیستم ایجاد می شود. درنتیجه اگر پس از یک رانندگی طولانی مدت ویا پرشتاب قصد خاموش کردن خودرو را داشتید لازم است اجازه دهید خودرو خنک شود. مگر اینکه در اواخر مسیر, رانندگی ارام و ملایمی داشته باشید تا از دمای توربو مقداری کاسته شده باشد.
دلیل این امر این است که پس از خاموش کردن خودرو, گردش روغن در سیستم متوقف شده و باعث می شود روغن در مسیرهای سیستم توربوشارژ که دمای انها بسیار بالاست تبدیل به روغن سوخته و جرم شود. جرم ایجاد شده در دراز مدت باعث گرفتگی مسیرهای عبور روغن و در ادامه باعث فرسایش جدی قطعات متحرک این سیستم می‌شود.
توجه داشته باشید که زمان روشن ماندن خودرو در حالت توقف جهت خنک شدن توروبوشارژ نباید بیشتر از دو دقیقه باشد!
3- فیلترها را به موقع تعویض کنید
تعویض به موقع فیلترها جهت افزایش طول عمر موتور و سیستم توربوشارژ
استفاده از فیلترهای مرغوب و تعویض به موقع آنها یک اصل مهم و حیاتی جهت نگهداری از خودرو های توربوشارژ می‌باشد. در صورت عدم رعایت این نکته امکان کاهش دبی هوای ی به موتور وجود دارد که در این صورت فشار بیشتری به توربوشارژ جهت جبران مقدار هوای مورد نیاز وارد می‌شود. همچنین در صورت استفاده از فیلتر نامرغوب و یا اشباء شدن فیلتر هوا از گردو خاک, احتمال ذرات ریز گرد و خاک به سیستم توربو و موتور وجود دارد که باعث آسیب رسیدن به این سیستم می‌شود.
رسیدن روغن تمیز به اجزاء سیستم توربو اهمیت ویژه ای دارد زیرا در صورت آلوده بودن روغن امکان آسیب رسیدن به بلبرینگ ها و کاسه نمدهای این سیستم وجود دارد. درنتیجه توصیه می شود روغن موتور را زودتر از موعد پیشنهاد شده در دفترچه خودرو تعویض کرده و حتما با هربار تعویض روغن, فیلتر مربوطه را نیز تعویض کنید.
4- شیلنگ ها و اتصالات مرتبط با توربوشارژ را چک کنید
شیلنگ ها و اتصالات سیستم توربوشارژ
شیلنگ ها و اتصالاتی که هوای پرفشار داخل آنها در جریان هست ممکن است دارای نشتی شوند. ایجاد نشتی در لوله های هوا باعث افت فشار می‌شود که جهت جبران آن سیستم به بوست کامل می رود و توربو با حداکثر توان کار می‌کند. تداوم این حالت باعث کاهش طول عمر قطعات توربو خواهد شد.
همچنین وجود شکاف و نشتی در حدفاصل کمپرسور توربو و فیلتر هوا باعث نفوذ ذرات خارجی و گردو خاک به داخل سیستم می شود که باعث آسیب رسیدن به پره ها خواهد شد.
ازآنجایی که گردش روغن در بین قطعات متحرک توربو حیاتی می باشد می بایست حتما اتصالات و شیلنگ های مرتبط بازدید شود.
باتوجه به نکات ذکر شده, بازدید دوره ای اتصالات و شیلنگ ها, فیلترها و روغن ضروری می باشد و در صورت نادیده گرفتن این موضوع می بایست هزینه های سنگین تعمیر و یا تعویض این تجهیز حساس را متقبل شوید.
5- از دنده مناسب استفاده کنید
تاثیر تعویض دنده مناسب بر عمر توربوشارژ
درصورتی که گیربکس خودروی شما دنده ای یا اتومات با قابلیت تعویض دستی دنده می‌باشد, می‌بایست به هنگام سبقت گرفتن و یا عبور از سربالایی ها از دنده سنگین‌تر استفاده کنید. دلیل این امر کاهش مدت زمان قرار گیری توربو در بوست کامل و در نتیجه کاهش فشار وارده بر توربو می‌باشد.
بنابراین درصورتی که از دنده متناسب با گشتاور مورد نیاز بر سر چرخ ها استفاده نکنید یا به اصطلاح با دنده مرده حرکت کنید, علاوه بر ایجاد فشار بر روی موتور, فشار زیادی بر روی توربو ایجاد خواهد شد که در بلند مدت باعث بروز مشکل در توربوشارژ می شود.
با دقت به کلیه موارد ذکر شده و رسیدگی منظم, علاوه بر نگهداری از خودرو می توانید از رانندگی با این نوع خودروها لذت ببرید.
ممنون از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بودید.
